Người sở hữu da khô hoặc hỗn hợp thiên khô có độ ẩm tự nhiên trên da thấp, vào mùa đông hanh da dễ bị căng kích bong rát, nhất là ở các khu vực da ít hoạt động của tuyến dầu như vùng má. 

Ngoài ra, màng bảo vệ da của người có làn da khô thường yếu, da không tiết đủ dầu để giữ ẩm nên hay mất nước, độ đàn hồi da kém, nhanh lão hóa sớm hơn so với da dầu. Sự mất nước đôi khi cũng khiến các quá trình sinh học trên da bị trục trặc, da xuất hiện mụn mà chủ yếu là mụn viêm sưng.

Tuy nhiên, bù lại, người có da khô nhìn chung ít đau khổ hơn về mụn và da cũng ít khuyết điểm hơn so với người da dầu nhờ có hoạt động tuyến bã nhờn hạn chế.

Để chăm sóc da khô hiệu quả, nguyên tắc quan trọng cần thực hiện là đảm bảo da đủ độ ẩm và màng bảo vệ da đủ khỏe để giữ độ ẩm này, Ngoài ra, bạn cũng nên quan tâm đến việc chống lão hóa từ sớm. Cụ thể về các sản phẩm trong xây dựng 1 routine toàn diện tớ sẽ lần lượt đề cập ở bên dưới.

Tóm tắt ngắn gọn skincare routine cho da khô. Nếu bạn có thời gian và muốn tìm hiểu kỹ hơn các bước trong routine, hãy đọc tiếp bài viết bên dưới

Lựa chọn sữa rửa mặt cho da khô

Nguyên tắc lựa chọn sữa rửa mặt cho da khô đơn giản là bạn chỉ cần chọn các loại SRM không quá gây căng kích da sau khi rửa xong là được. Thông thường SRM dạng gel thì sẽ nhẹ nhàng và mang tính cấp ẩm tốt, tuy nhiên hiện nay mình thấy nhiều SRM tạo bọt vẫn có khả năng duy trì độ ẩm nhất định trên da sau cleansing.

Dưới đây là một số sản phẩm bạn có thể tham khảo

SRM dạng gel kháng viêm Botanical Lab
SRM cấp ẩm cho da khô Avène
SRM trị mụn dạng gel Neutrogena

Lựa chọn sản phẩm cấp ẩm cho da khô

Để có một làn da ẩm mọng cần đảm bảo được 2 công đoạn: cấp ẩm và khóa ẩm. Cấp ẩm là việc sử dụng các chất có khả năng hút ẩm từ tầng sâu của da hoặc ngoài môi trường, ngậm nước vào da giúp da căng mọng. Còn khóa ẩm là việc sử dụng một lớp màng đặc ngoài da, giúp ngăn chặn sự mất nước vào môi trường, bảo tồn độ ẩm mà chúng ta đã dày công tích luỹ được.

Các chất cấp ẩm phổ biến bao gồm Glycerin, Hyaluronic Acid, Vitamin B5, Urea. Đây là các hoạt chất rẻ tiền nhưng hiệu quả cao, bạn có thể tìm thấy ở hầu hết các loại kem dưỡng hoặc serum cấp nước. Còn các chất khóa ẩm phổ biến gồm có mineral oil, các dẫn xuất silicone, triglyceride, các loại acid béo. 

Một loại kem dưỡng thích hợp cho da khô tối thiểu phải có cả 2 yếu tố là cấp ẩm tốt, đồng thời phải đủ độ đặc để có thể bám da và giữ được độ ẩm lâu dài. Nếu fancy hơn thì có thêm các chất chống oxy hóa hoặc hoạt chất kiến tạo màng, làm trắng da, nhưng quan trọng là phải dưỡng ẩm tốt trước đã.

Nhiều loại da khô lì, bôi 1 lớp dưỡng lên không vẫn chưa thấy đủ độ ẩm thì bạn nên bổ sung thêm serum hoặc toner cấp ẩm trước bước dưỡng. Các sản phẩm toner hoặc serum dưỡng thì không chứa chất khóa ẩm, tuy nhiên thường chứa nhiều nước cộng thêm với công nghệ cấp ẩm tốt, giúp da nhanh căng mọng sau khi dùng. Nếu bôi 1 lớp chưa đủ thì bạn có thể layer 2-3 lớp đến khi da đạt độ ẩm vừa ý thì thôi. Bên Hàn còn có tận 10-steps-routine, nhớ hem? Nhưng với khí hậu ở Việt Nam thì bạn không cần phải dưỡng trâu ngựa như thế. Sau khi dùng serum, toner thì bạn nhớ là phải khóa ẩm bằng kem dưỡng đặc một chút nhé nếu không công sức của bạn sẽ bay hơi hết vào không khí đó.

Trị mụn

Mụn ở trên mọi loại da đều có cơ chế hình thành tương tự nhau, tuy nhiên ở da khô, tình trạng và mức độ mụn sẽ khác một chút so với da dầu.

Mụn ẩn, mụn không sưng

Thường thì chúng ta hay nghe nói tới da dầu dày sừng, nhưng da khô dày sừng cũng xuất hiện rất phổ biến.

Độ ẩm có vai trò làm loãng lớp hồ liên kết giữa các tế bào da chết, khiến chúng dễ dàng bong tróc hơn. Bởi vậy nếu bạn sở hữu làn da thiếu ẩm, lớp keo hồ giữa tế bào da chết trở nên keo đặc, tế bào da chết ở bề mặt ngoài của da sẽ bị dính chặt vào nhau, khó bong tiêu. Điều này cản trở quá trình sừng hóa tự nhiên trên da. Các tế bào da mới được tạo ra ở tầng dưới liên tục đùn đẩy lên trên nhưng không thoát ra ngoài được nên chồng lên nhau một cách lộn xộn. Kết quả là da gồ ghề, ách tắc lỗ chân lông, dễ hình thành mụn ẩn, mụn đầu đen, mụn đầu trắng.

Để khắc phục tình trạng này, các bạn cần dưỡng ẩm đầy đủ như các bước trong phần trên, ngoài ra nên dùng thêm một số hoạt chất có khả năng tiêu sừng để hỗ trợ mỏng sừng bớt, da sẽ bớt mụn ẩn, mụn đầu đen, đầu trắng và mịn hơn rõ rệt. Cụ thể là một số hoạt chất dưới đây:

  • Azelaic Acid: Tiêu sừng nhẹ, phù hợp với da khô
  • Hydroxy Acids: Các loại Hydroxy Acids phù hợp với da khô là lactic acid, mandelic acid, lipohydroxy acid, polyhydroxy acid. Ngoài hỗ trợ quá trình sừng hóa, các chất này còn có khả năng cấp ẩm và tăng độ làm ẩm tự nhiên của tế bào, có lợi trong điều trị mụn ẩn

Mụn sưng viêm

Mụn sưng viêm phần lớn được hình thành bởi sự tấn công của vi khuẩn P. Acne ở khu vực bít tắc lỗ chân lông, đó là lý do tẩy da chết thường xuyên bằng các chất bào sừng kể trên sẽ giúp hạn chế đáng kể bít tắc và giảm thiểu mụn sưng.

Tuy vậy, nhiều khi các tác nhân gây sưng cũng tự nhiên bị kích hoạt bởi nhiều yếu tố khác. Đối với người da khô, màng bảo vệ da khiến da yếu khiến da dễ bị kích ứng và sưng phù bởi các tác nhân viêm nhiễm ngoài môi trường.

Theo kinh nghiệm của tớ thì việc sử dụng Salicylic Acid thông thường sẽ khó có thể trị mụn sưng hiệu quả. Khi da xuất hiện mụn sưng, bạn nên sử dụng sản phẩm bôi có chứa Sulfur hoặc Benzoyl Peroxide để diệt khuẩn và dịu vết sưng ngay tức thì, tránh nguy cơ hình thành sẹo mụn

Phục hồi màng bảo vệ da

Màng bảo vệ da tự nhiên yếu là nhược điểm lớn của da khô. Lớp màng lipid béo tự nhiên này ngoài khả năng giữ nước còn giúp bảo vệ da khỏi các tác động ngoài môi trường, giúp da trẻ lâu hơn và cũng ít bị kích ứng sưng viêm hơn. Một số hoạt chất sau trong mỹ phẩm có thể giúp bạn phục hồi chức năng của màng bảo vệ da một cách hiệu quả:

  • Niacinamide: là hoạt chất kích thích da sản sinh ceramide – thành tố chính của lớp màng acid béo trên da, ngoài ra còn có nhiều công dụng khác như làm sáng da, chống lão hóa. Sử dụng Niacinamide lại rất an toàn, hầu như không gây kích ứng
  • Ceramide, Squalane: là các chất béo tự nhiên, gần gũi với cấu trúc dầu trên da, giúp làm mềm và bình ổn màng bảo vệ da
  • Allantoin, Betaine: là các hoạt chất có khả năng làm dịu, giảm kích ứng, không trực tiếp tái tạo màng bảo vệ nhưng là các chất bổ trợ tốt giúp da khỏe mạnh. Các sản phẩm phục hồi có chứa các chất này là thêm 1 điểm cộng lớn

Làm trắng da và chống oxy hóa

Để làm da trắng sáng và ngăn ngừa lão hóa, bạn có thể sử dụng một số hoạt chất sau:

  • Retinoids: tiêu chuẩn vàng của chống lão hóa. Đây là hoạt chất hiếm hoi thực sự có nghiên cứu lâm sàng trong nhiều thập kỷ chứng minh giúp tái sản sinh cấu trúc nền của da, giúp da trở nên đầy đặn, mờ nhăn. Tuy vậy việc sử dụng Retinoids có mặt trái là có thể khiến da kích ứng, đỏ ngứa, bong tróc, là các tác động không mấy mong muốn đối với da khô. Nếu có ý định dùng Retinoids, bạn nên cẩn trọng dùng các dạng Retinoids yếu như Retinol, nâng dần lên Retinaldehyde rồi mới dùng đến Tretinoin. Nồng độ và tần suất cũng nên bắt đầu từ thấp tới cao. Khi dùng cần phải dưỡng ẩm thật cẩn thận.
  • Vitamin C, các chiết xuất thực vật: giúp chống oxy hóa, bảo vệ da tốt hơn làm da không phải gồng mình sản sinh sắc tố để tự phòng vệ nữa -> da sẽ tự động sáng hơn
  • Hydroquinone, Arbutin, Kojic Acid: là các chất có khả năng ức chế tế bào sắc tố, khắc phục thâm, sạm, nám hiệu quả. Hydroquinone là hoạt chất tẩy trắng da hiệu quả nhất được dùng trong mỹ phẩm nhưng có nhiều tác dụng phụ làm biến đổi màu sắc tố nên bạn phải cân nhắc kỹ trước khi dùng. Nếu da yếu và cũng muốn lựa chọn các hoạt chất an toàn, dùng được lâu dài hơn thì bạn nên dùng Arbutin hoặc Kojic Acid. Tuy vậy cũng phải chấp nhận là 2 chất này có tác dụng chậm hơn so với Hydroquinone.

Chống nắng

Đây là khâu cuối cùng trong routine chăm sóc da nhưng lại là khâu quan trọng nhất. Có thể nói, nếu bạn chống nắng không đủ tốt thì toàn bộ những gì bạn làm từ nãy đến giờ sẽ không có nghĩa lý gì cả.

Tia UV là nguyên nhân số 1 gây khô da và lão hóa sớm. Xem quảng cáo mỹ phẩm làm nhiều người tin vào khả năng phục hồi tổn thương UV của các chất chống oxy hóa nhưng tin mình đi là phòng bệnh hơn chữa bệnh nhiều. Một khi thương tổn đã bị tạo ra thì để khắc phục sẽ rất nhọc công. Một số các tác động không mong muốn của tia UV trên da khô bao gồm:

  • Khiến da càng khô hơn
  • Làm da bị dày sừng quang hóa, lẩn nhẩn gồ ghề không phẳng mịn
  • Thời gian thâm sạm kéo dài, sắc tố càng đậm hơn
  • Tạo nếp nhăn, lão hóa sớm
  • Tia UV là nguyên nhân chính gây ung thư da và vô vàn các vấn đề về da khác

Để chống nắng hiệu quả, bạn cần chọn một loại kem chống nắng tốt có SPF 50 vì thời tiết bây giờ cũng khắc nghiệt, SPF 30 mình sợ không đủ. Quan trọng hơn cả là bạn cần dùng đồ bảo hộ che chắn da thật tốt mỗi khi ra đường. Vào giờ nắng nóng đỉnh điểm thì hạn chế đi ra ngoài, thời điểm an toàn là trước 8 giờ sáng và sau 5 giờ chiều, đây là lúc ánh nắng mặt trời không gây nguy hại cho da.